Ազգայի ժողովում մեկնարկել են ԱԺ մշտական հանձնաժողովների համատեղ նիստերը, որոնցում ներկայացվում են տարբեր ոլորտներում Հաշվեքննիչ պալատի ուսումնասիրության արդյունքները՝ կապված պետական բյուջեի միջոցների ծախսման արդյունավետության հետ:

Հունիսի 23-ին ԱԺ ֆինանսավարկային և բյուջետային հարցերի հանձնաժողովում քննարկվեց կրթության, գիտության ոլորտում բյուջեից պետական միջոցների ծախսման նկատմամբ վերահսկողության հաշվետվությունը: Ֆինանսական համապատասխանության մասին փաստաթուղթն ընգգրկում է 2022 թվականն ամբողջությամբ:

Հաշվեքննիչ պալատի անդամ Գագիկ Բարսեղյանը ԿԳՄՍ նախարարությանը հատկացված միջոցների հաշվեքննությունը ներկայացնելիս տեղեկացրեց, որ բյուջետային 23 ծրագրերի իրականացման համար տարեկան բյուջեով նախատեսվել է շուրջ 87,8 մլն դրամ, սակայն ճշգրտված պլանը կազմել է 80.8 մլն դրամ: Այսինքն՝ ծրագրերն ամբողջութամբ չեն կատարվել, արդյունում՝ փաստացի ֆինանսավորումը` 77,5 մլն դրամ, կատարողականը` շուրջ 96 տոկոս: 

«Հաշվեքննիչ պալատը 2022 թ. նախարարությունում իրականացրած հաշվեքննության արդյունքում արձանագրել է անհամապատասխանություններ և խեղաթյուրումներ», -ասաց Հաշվեքննիչ պալատի անդամը:

Մասնավորապես, կառույցը գրանցել է, որ տարածքային մանկավարժահոգեբանական աջակցության կենտրոնների աշխատողների ֆինանսավորումը կատարվել է այլ կարգերի համաձայն, ինչի արդյունքում աշխատավարձի տարեկան ֆոնդը ավել է հաշվարկվել շուրջ 350 մլն դրամով դրամով: Բարսեղյանի փոխանցմամբ, ՀՊ-ն այս մասով իր առաջարկությունները ուղարկել է ՀՀ ֆինանսների նախարարություն, որտեղից սակայն որևէ արձագանք չեն ստացել:

Քննարկմանը ներկա ԿԳՄՍ նախարար Ժաննա Անդրեասյանը ընդունեց, որ խնդիր կա, և քննարկումների արդյունքում կառավարության համապատասխան որոշման մեջ կատարվում են փոփոխություններ՝ գործընթացը ավելի հարթ իրականացնելու համար: Նախարարն ասաց, որ հուլիսին այդ որոշումը կընդունվի:

Բացի այդ, մեկ այլ անհամապատասխանություն է գրանցվել է բուհական ոլորտում. ուսանողական նպաստների տրամադրման ծրագրի շրջանակում 4 հաստատություններ ներառված չեն եղել ՀՀ կրթության և  գիտության  նախարարի 2015թ. հրամանում, ու դրանց համար սահմանված չեն եղել հաշվարկային թվեր: ԿԳՄՍՆ ենթակայությամբ որոշ հիմնարկներում կատարվել են աշխատավարձերի վճարումներ, պարգևատրումներ, որոնք չեն հրապարակվել՝ ինչպես օրենքն է պահանջում:

Հաշվեքննիչ պալատի անդամը հատուկ շեշտեց, որ հաշվետվության մեջ տեղ գտած խեղաթյուրումների ու անհամապատասխանության մասին ԿԳՄՍ նախարարությունը տեղեկացվել է. դրանց մի մասի վերաբերյալ հանդես է եկել պարզաբանումներով, իսկ մյուս մասն էլ ընդունել է ի գիտություն:

«Հաշվեքննության գործընթացն իրականացվել է գործընկերային և փոխադարձ ընկալման միջավայրում», -շտապեց նշել պաշտոնյան:

«Հայաստան» խմբակցությունից Լիլիթ Գալստյանը հետաքրքրվեց՝ բացի ԿԳՄՍՆ-ից էլ ո՞ր նախարարություններում է կատարվել ուսումնասիրություն, և ի՞նչ ծավալի խնդիրների են հանդիպել:

Այս հարցին շտապեց արձագանքել Հաշվեքննիչ պալատի նախագահ Ատոմ Ջանջուղազյանը և ասաց, որ իրենք անհամապատասխանությունների ու խեղաթյուրումների մասով պետական մարմինների վարկանշավորում չեն կատարում: Նրա խոսքով, պետական տասը մարմիններում 2022-ին կատարվել են ուսումնասիրություններ, որոնցից 3-ում գրանցվել է 1 անհամապատասխանություն, մեկում՝ 3, երրորդում՝ 5 և այդպես շարունակ: Ընդհանուր առմամբ՝ 2022-ին կատարված ուսումնասիրություններում ՎՊ անդամները գրանցել են 113 անհամապատասխանություն:

«Խեղաթյուրումների պատկերը հետևյալն է՝ ընդհանուր առմամբ բյուջետային ծախսային մասի 1.11 տոկոսն է եղել խեղաթյուրումների ընդհանուր չափը, դրանով պայմամավորված՝ չի ազդել ՀՊ կարծիքի վրա: Հաշվեքննիչ պալատը իրավական գնահատականներ չի տալիս և կանխատեսումներ չի անում», -նշեց Ջանջուղազյանը:

«Հայաստան» խմբակցությունից Արթուր Խաչատրյանը, վկայակոչելով Կենտրոնական բանկի տարեկան զեկույցը, ասաց՝ ըստ ԿԲ-ի, կա ռիսկ, որ կապիտալ ծախսերը չեն կատարվում, և այդ գումարներն ուղղվում են ընթացիկ ծախսերի վրա: Նաև հետաքրքրվեց՝ ինչքանո՞վ են կատարվել կապիտալ ծախսերը: Ի պատասխան՝ Բարսեղյանն ասաց, որ այդ հարցը ՀՊ-ի հաշվեքննության շրջանակներից դուրս է: Օգնության հասավ Ֆինանսների նախարար Վահե Հովհաննիսյանը, որն ասաց՝ ունեն ֆիսկալ կանոններ, ընթացիկ ծախսերը սահմանափակ են, չեն կարող գերազանցել տվյալ տարվա համար նախատեսված դրամական միջոցները:

«Որևէ կապիտալ ծախս չի կարող վերաբաշխվել և ուղղվել ընթացիկ ծախսերին, ինչը կբերի ընթացիկ ծախսերի ընդհանուր չափի ավելացմանը: Հավելյալ եկամուտների հաշվին ավելացել են ընթացիկ ծախսեր, բայց ավելացել են նաև կապիտալ ծախսերը», -հավելեց նախարարը:

ԿԳՄՍ նախարար Ժաննա Անդրեասյանը օգտակար համարեց ներկայացված հաշվետվության քննարկումը՝ «հետագա անելիքները ավելի լավը դարձնելու համար»:

Հաշվեքննիչ պալատի կատարած աշխատանքը, վեր հանված խնդիրները, նախարարի գնահատմամբ, իրենց ճիշտ ճանապարհին կանգնեցնելու միջոց են: «Խոսքը հանրային միջոցների մասին է, և յուրաքանչյուրս մեր տեղում պատսխանատու ենք այդ միջոցների նպատակային ու արդյունավետ օգտագործման համար»,- նշեց նախարարը:

Նկատենք, որ նախկինում Հաշվեքննիչ պալատը պետական մարմիններում կատարվող ֆինանսական ստուգումների ու վերահսկողության արդյունքում պարբերաբար տարաձայնություններ և նույնիսկ թեթև առճակատում է ունեցել կառավարության ենթակա տարբեր մարմինների հետ: