Իշխանությունը սկսել է տնտեսական հեղափոխության մասին քիչ խոսել. Մ. Մելքումյան

հուլիսի 24, 2019

Հարցազրույց «Բարգավաճ Հայաստան» խմբակցության պատգամավոր Միքայել Մելքումյանի հետ

-Ինչպիսի՞ն էր ԱԺ 7-րդ գումարման 2-րդ նստաշրջանը օրենսդրական և քաղաքական առումներով:

-Առաջին ամիսները ավելի պասիվ էին, օրենսդրական նախաձեռնությունները քիչ էին, քառօրյա նիստերը տևում էին երկու-երկուսուկես օր: Հետո գործունեությունն ակտիվացավ` թե՛ պատգամավորներն էին շատ նախագծեր ներկայացնում, թե՛ կառավարությունը: Մի շարք կարևոր օրենքներ են ընդունվել, այլ բան է, թե դրանցից որի հետ ենք մենք համաձայն, որի հետ` ոչ, չեմ ուզում բովանդակությանն անդրադառնալ: Իմ կարծիքով, ԱԺ կարևորագույն խնդիրը, որ պետք է լուծվի, լրջագույն փորձագիտական ծառայության ստեղծումն է: Պատգամավորն ունի ընդամենը մեկ վճարովի օգնական, որը չի կարող նրա աշխատանքային բոլոր հարցերը լուծել: Պատգամավորը կարող է մի հետաքրքիր գաղափար, միտք ներկայացնել, իսկ փորձագետները պետք է այն նյութականացնեն: Պատգամավորների շատ օրենսդրական նախաձեռնություններ կառավարությունը մերժում է պաճառաբանությամբ, թե միտքը շատ լավն է, բայց հակասում է Սահմանադրության կամ ինչ-որ օրենքի դրույթներին: Եղբայր, եթե միտքը լավն է, ձեր փորձագիտական բոլոր շարժիչները միացրեք ու բերեք համապատասխան տեսքի: Ավելին, հաճախ ԱԺ և կառավարության փորձագիտական ծառայությունների եզրակացությունները հակասում են իրար: Իսկ ինքս ինձ ներկայացնելով` ասեմ, որ ձեր կայքի տվյալներով ես 5-րդ և 6-րդ գումարումների, ինչպես նաև, այս գումարման ԱԺ-ի առաջին նստաշրջանի ամենաակտիվ պատգամավորն եմ:

-Ի՞նչ օրինագիծ եք ներկայացրել, որ նման ճակատագիր է ունեցել:

-Նախորդ գումարման խորհրդարաններում եղել են, դրանց չանդրադառնամ: Հիմա ընթացքի մեջ է մի նախագիծ՝ ներդրումային նախագծերի աջակցության մասին, որը եկող շաբաթ, հավանաբար, կընդգրկվի կառավարության նիստի օրակարգում: Դրանով ես ասում եմ, որ պետական կառույցը մեկ պատուհանի սկզբունքով պետք է ստանձնի բոլոր թույլտվությունները մեկ կետից ներդրողին տալու պարտականությունը: Տեսնում եմ, սակայն, որ պետական կառույցներն այնքան էլ դա չեն ցանկանում: Նորից ասում են՝ միտքը շատ լավն է: Ես ասում եմ՝ մեզ պետք է քաղաքական պատասխանատվություն: Ուզում են ինչ-որ մի ՓԲԸ ստեղծել, բայց ես ասում եմ, որ պետական մասնակցության ՓԲԸ-ն չի կարող ստանձնել քաղաքական պատասխանատվություն:

-Ավելի քան մեկ տարի՝ ՀՀ-ն անցել է խորհրդարանական կառավարման համակարգի, բայց օրենսդրական նախաձեռնությունների առումով կառավարության համեմատ խորհրդարանի մասնակցությունը շարունակում է մնալ շատ ցածր: Ձեր կարծիքով՝ ինչո՞ւ այդ ծավալը չի մեծանում:

-Իրավացի եք: Բա ինչո՞ւ եմ ասում, որ ԱԺ-ին անհրաժեշտ է լուրջ փորձագիտական ծառայություն: Պատգամավորները երբ տեսնում են, որ իրենց նախաձեռնությունները մերժվում են, օրինագիծ ներկայացնելու խթան չեն ունենում: Մենք պետք է հասնենք նրան, որ պատգամավորներն, այնուամենայնիվ, շարունակեն ինտենսիվ աշխատել: Ի դեպ, ի տարբերություն նախկին փորձի, երբ կառավարության մերժած նախագիծը մերժում էր նաև գլխադասային հանձնաժողովը, այսօր կառավարությունում մերժված որոշ նախագծերի հանձնաժողովներում դրական եզրակացություն է տրվում:

-Իշխանության խոստումները տնտեսության զարգացման մասին իրականություն դառնո՞ւմ են:

-Ես միշտ ասել եմ, որ քաղաքական հեղափոխությունից հետո տնտեսական հեղափոխությունը շատ է անհրաժեշտ: Բայց տեսնում եք, որ վերջին շրջանում իշխանությունը տնտեսական հեղափոխության մասին քիչ է խոսում, որովհետև դա անելն այնքան էլ հեշտ չէ: Դրա համար տարեկան 1,5-2 մլրդ դոլարի կապիտալ ներդրումներ են անհրաժեշտ: Երբ մենք դեմ քվեարկեցինք կառավարության ծրագրին, պատճառն այն էր, որ նախատեսված է մինչև 2023թ. ներդրումներ/ՀՆԱ հարաբերակցությունը 17,5%-ից դարձնել 23% տոկոս`տարեկան ավելացնելով 1%-ով: Սա հեղափոխական ցուցանիշ չէ, 2008թ. 41,5% էր: Մենք նաև չենք ուզում հասկանալ, թե որոնք են սակավ ներդրումների պատճառները: Օրենսդրությունն ու վարչարաությունը պետք է կանչող լինեն: Կանչող չեն, կանչելու համար ներդրումային ծրագրերի աջակցությունը պետք է լինի օրենքով ստանձնած իրավունք և պարտականություն: Ասում են՝ ամբողջ կառավարությունն է աջակցելու: Եղբայր, առողջապահության կամ սոցապնախարարությունը ներդրումների ներգրավման գործում չեն կարող էկոնոմիկայի նախարարության նման լուրջ դերակատարում ունենալ

-Իսկ քաղաքական խոստումները ինչպե՞ս են կատարվում:

-Կարո՞ղ ենք ասել, թե քանի նոր աշխատատեղ է ստեղծվել: Այդ 51 հազար աշխատատեղը ստվերից է դուրս եկել:

-Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը հայտարարեց, թե դրանցից 10 հազարը նոր ստեղծված աշխատատեղ է:

-Քիչ է:

-Իսկ ինչպե՞ս եք գնահատում վիճակը դատաիրավական ոլորտում:

-Այդ խնդիրը չպետք է օդում կախված մնա, պետք է լուծել օրենքի շրջանակներում և գերհարվածներ չհասցնել: Խոսքը միայն այդ ոլորտին չի վերաբերում: Այսօրվա դատավորները կարո՞ղ են կատարել հեղափոխության պահանջները, եթե նախորդ 15-20 տարիներին այլ կերպ են մտածել ու գործել: Շատ բարդ հարց է, ես չեմ կարող պատասխանել: Ես չեմ ուզում, որ անձնավորված լինեն տարբեր, այդ թվում նաև դատաիրավական ոլորտում տեղի ունեցող փոփոխությունները, դրանք պետք է համակարգային լինեն:

-Տնտեսության զարգացման համար արդար դատաիրավական համակարգ ունենալը որքա՞նով է անհրաժեշտ:

Շատ է անհրաժեշտ: Դատական համակարգը պետք է սպասարկի հանրային հարաբերությունները: Այնպես չէ, որ բիզնես հարաբերություններում մենք արդեն բարի, օրինական ավանդույթներ ունենք` կան մենաշնորհներ, տարբեր տնտեսական գործիչների հզորություններ: Այդ համակարգը դեռ տրանսֆորմացիայի մեջ է, դրա համար դատական համակարգը պետք է այնքան նրբորեն սպասարկի մեր հարաբերությունները, որ ազատականացման նոր գործընթացները արդյունավետ լինեն:

-Նիկոլ Փաշինյանը «Ազատություն» ռադիոկայանին ասել էր, թե ունենք նոր Սահմանադրություն, բայց չունենք դրան համարժեք Սահմանադրական դատարան, և ՍԴ կազմը պետք է համապատասխան լինի Սահմանադրությանը: Ինչպի՞սի լուծում կարող է ունենալ այս հարցը:

-Ասենք` ուզում ենք Սահմանադրություն փոխել կամ նոր Հարկային օրենսգիրք ընդունել, չպետք է իշխանության տրամաբանությունը կամ ժառանգականությունը անընդհատ փոխենք: Այդպես որ լինի, ոչ մի բանի չենք հասնի: Պետք է կայուն վիճակ լինի: Եթե ՍԴ-ում մարդիկ են ընտրվել, հո մենք չե՞նք կարող ասել, թե անարժաններն են ընտրվել կամ կեղծ են ընտրվել: Նորմալ չէ այդ գործընթացը: