Քննչական մարմինները գերծանրաբեռնված են, ներկա ռեսուրսներով անհնար է քննել մի ողջ անցյալի վերաբերող փաստերը

օգոստոսի 8, 2019

Հարցազրույց «Իմ քայլը» խմբակցության պատգամավոր, 2016թ. ապրիլին ծավալված ռազմական գործողությունների հանգամանքները ուսումնասիրող քննիչ հանձնաժողովի անդամ Արմեն Խաչատրյանի հետ

- Պարոն Խաչատրյան, մոտ երկու ամիս է, ինչ գործում է 2016թ. ապրիլին ծավալված ռազմական գործողությունների հանգամանքները ուսումնասիրող քննիչ հանձնաժողովը: Ի՞նչ աշխատանք եք կատարել մինչև այժմ:

- Թեև արձակուրդային շրջան է, բայց մեկ օր արձակուրդ չենք գնացել և չենք էլ գնալու: Բավականին մեծ ծավալի փաստաթղթեր կան, որոնք ուսումնասիրելու համար երկար ժամանակ է պետք: Բացի այդ տարբեր անձինք` հիմնականում Պաշտպանության նախարարության նախկին կամ ներկա պատասխանատուներ` նախարար, փոխանախարարներ և այլ պաշտոնյաներ կհրավիրվեն հարցազրույցի:

- Ապրիլյան պատերազմից հետո որոշակի ուսումնասիրություն եղել են, և որոշ բարձրաստիճան պաշտոնյաներ պաշտոնանկ արվեցին, նրանց նկատմամբ քրեական գործեր հարուցվեցին` հիմնականում կոռուպցիոն գործերով: Նրանք կհրավիրվե՞ն, և այդ գործերը նորից կուսումնասիրվե՞ն:

- Հնարավոր է: Ուսումնասիրվելու են բոլոր հանգամանքները` սկսած կոռուպցիոն դրսևորումներից, ծառայողական պարտականությունների կատարման թերացումից: Այս հանձնաժողովի աշխատանքների արդյունքը կանխարգելիչ նշանակություն կունենա, որ երբևէ բացառենք թշնամու կողմից հարձակման դեպքում մեր բանակում որևէ թերության առկայությունը, և պետք է հնարավորինս կատարյալ պատրաստված լինենք:

- Ապրիլյան պատերազմի ժամանակ ՀՀ ԶՈՒ գլխավոր շտաբի հետախուզության վարչության պետ Արշակ Կարապետյանը նշանակվեց վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի խորհրդականը: Նա կարող է ձեզ արժեքավոր տեղեկություններ տալ: Հրավիրե՞լ եք:

- Դեռ ոչ:

- Անցած աշնանը Ն.Փաշինյանն անդրադառնալով ապրիլյան քառօրյա պատերազմին` հայտարարեց, թե Հայաստանի հակահետախուզությունը տեղեկատվության պակաս չի ունեցել: Ի՞նչ է սա նշանակում:

- Մեր հանձնաժողովի ուսումնասիրությունների կարևոր ուղղություններից մեկը հենց այդ հարցն է հանդիսանում` արդյոք տեղեկություններ եղել են սկսվող պատերազմի մասին: Եթե եղել են, դրանք պատշաճ վերլուծվե՞ լ են, թե՞ ոչ: Իսկ եթե չեն եղել այդ տեղեկությունները, ապա ինչո՞ ւ չեն եղել: Այս հարցի պատասխանը պետք է տրվի հանձնաժողովի աշխատանքի արդյունքում:

- Անգամ տեղեկություններ էին շրջանառվում, թե Իրանի հանրապետությունը նախապես գաղտնի տեղեկացրել էր հարձակման մասին, իսկ ՌԴ վարչապետ Դմիտրի Մեդվեդևը անդրադառնալով կարճատև պատերազմին` հայտարարել էր, թե «Հակամարտության գոտում զորքերի տեղաշարժին հետևում են արբանյակների և վերահսկողության այլ միջոցների միջոցով...Ներկայումս ոչինչ հնարավոր չէ թաքցնել»: Այս հարցերը քննարկման առարկա կդարձնե՞ ք, թե՞ դրանք միջպետական խնդիրներ են:

- Հարցերի քննարկման խորությունը որևէ կերպ սահմանափակված չէ, խորանալու ենք այնքան, որքան հնարավոր է, այնքան, մինչև ամբողջական պատկերը հասկանալի լինի: Նշեմ, որ այս հանձնաժողովի աշխատանքը չափազանց կարևոր է, որովհետև եթե մենք չվերլուծենք այդ դեպքերը, հետագայում նման իրավիճակներին պատրաստ չենք լինի:

- Ապրիլյան պատերազմի շրջանում պաշտպանության նախարար Սեյրան Օհանյանը վերջերս հայտարարել էր, որ ուսումնասիրություններ արվել են, արդյունքները նախարարությունում են, և դրանք հրապարակման ենթակա չէ: Ստացե՞լ եք դուք այդ ուսումնասիրությունների փաստաթղթերը:

- Մենք համապատասխատասխան գերատեսչություններից պահանջել ենք բոլոր փաստաթղթերը, որոնք վերաբերում են ապրիլյան պատերազմին: Ծավալն այնպիսին է, որ դրանք փուլ առ փուլ ենք ստանում: Այդ փաստաթղթերի ուսումնասիրության արդյունքում էլ կկանխորոշվի հանձնաժողովի հետագա աշխատանքի ընթացքը: Իսկ հանրությանն առայժմ տալիս ենք այնչափ տեղեկատվություն, որչափ դա չի խանգարի մեր աշխատանքներին և չի պարունակում պետական գաղտնիք: Կարծում եմ մինչև սեպտեմբերի վերջը բավականին աշխատանք կատարած կլինենք և դրա թույլատրելի մասը կներկայացնենք հանրությանը: Եվ եթե այս տեմպերով աշխատենք, սահմանված ժամկետում` վեց ամսում կհասցնենք բոլոր աշխատանքները:

- Իսկ նախկին կամ ներկա ո՞ր պաշտոնյաներին եք հրավիրելու, Սերժ Սարգսյա՞նը, Սեյրան Օհանյա՞նը կան այդ ցանկում:

- Իհարկե, հրավիրյալների ցանկ կա, բայց չեմ ցանկանում անուններ հրապարակել: Գուցե լինի զինվոր, ով այն ժամանակ ժամկետային զինծառայություն է իրականացրել, ականատես է եղել մի շարք հանգամանքների, բայց հիմա չի աշխատում համակարգում: Ցանկը կարող է փոփոխական լինել, կարծում եմ հրավիրյալների թիվը կավելանա:

- ՀԱԿ փոխնախագահ Լևոն Զուրաբյանը հայտարարել էր, թե եթե նախկին բարձրաստիճան պաշտոնյաները` Ս.Սարգսյանը, Գագիկ Խաչատրյանը, Հովիկ Աբրահամյանը, Գագիկ Բեգլարյանն ու այլոք պատասխան չեն տալիս իրենց վերագրվող կոռուպցիոն և այլ հանցագործությունների համար, ուրեմն ինքը իրավունք ունի մտածելու, որ գործող իշխանությունները իշխանությունն անցնցում հանձնելու համար խոստացել են նրանց չպատժել: Ինչո՞ւ այս և այլ պաշտոնյաների նկատմամբ հարուցված գործերի մասին տեղեկություններ չկան:

- Չեմ կարծում, որ կարող էր նման պայմանավորվածություն լինել: Իսկ եթե այսօր տնտեսական բնույթ ունեցող ինչ-որ քրեական գործերի դեպքում դատական հեռանկարներ չեն լինում, վաղեմության ժամկետի կամ պետությանը հասցված վասների վերականգնման պատճառով կարճվում են, դա արվում է օրենքի շրջանակներում: Եվ ես հուսով եմ, որ շատ ու շատ կոռուպցիոն հանցագործություններ կբացահայտվեն ու իրավական գնահատական կստանան:

- Ն.Փաշինյանը մոտ երկու ամիս առաջ հայտարարեց, թե նախկին պաշտոնյաներից մեկը միայն Երևանի փոքր կենտրոնում ունի 250 անշարժ գույք: Հրապարակում եղավ, որ դա Երևանի նախկին քաղաքապետ Գագիկ Բեգլարյանն է: Ինչո՞ւ քրեական գործ չհարուցվեց վարչապետի այդ հայտարարության առիթով:

- Ինձ հայտնի տեղեկություններով` ձեր նշած բոլոր փաստերով և անուններով քրեական գործեր կան: Պարզապես ծավալն այնքան շատ է, որ մեր քննչական ապարատը գերծանրաբեռնված է: Քննչական կոմիտեում քննվող գործերի քանակը գրեթե կրկնապատկվել է: Բացի այդ քննվող գործերի բնույթն է փոխվել` բազմաէպիզոտ և ծանր գործեր են, անընդհատ քննչական խմբեր են ձևավորվում: Կարծում եմ, իրավապահ մարմիններում պետք է ավելացնել կադրերի քանակը: Ներկա ռեսուրսներով անհնար է մի ողջ անցյալի վերքաբերող փաստերը քննության ենթարկել: Նաև պետք է այդ մարմինների համար լուծել աշխատանքային ու սոցիալական խնդիրներ: Մարդիկ չեն ցանկանում քննիչ աշխատել` մի քանի տարի աշխատում են, դառնում պրոֆեսիոնալ, որ արդեն պետք է նրանց աշխատանքի պտուղը երևա, լքում են համակարգը:

- Ի՞նչ պետք է անել:

- Նրանց կենսաթոշակային տարիքը սահմանված է 63 տարին, նախկինում եթե լրանում էր աշխատանքի 20 տարին, գնում էին թոշակի: Դա գիտական մեթոդներով հիմնավորված չափ է, որ եթե մարդը զինծառայող է, աշխատում է վտանգավոր և չնորմավորված պայմաններում, ապա 20 տարի հետո կարող է անցնել թոշակի: Նախկինում երբ նրանք Ոստիկանության կազմում էին, օգտվում էին այդ հնարավորությունից, կարծում եմ դա պետք է վերականգնել: Քննչական ապարատում մենք 55-60 տարեկան քննիչ չենք գտնի: Նրանք գնում են փաստաբան, որն ավելի բարձր վարձատրվող, հանգիստ և անվտանգ աշխտանք է: Մենք պետք է նրանց այդ համակարգում պահելու մոտիվացիա ստեղծենք` վերականգնենք 20 տարի ծառայելուց հետո թոշակի գնալու արտոնությունը, որպեսզի համակարգում մեծաթիվ պրոֆեսիոնալ քննիչներ ունենանք, և չունենանք այսպիսի գերծանրաբեռնված վիճակ: