Հարցազրույց ԱԺ «Քաղաքացիական պայմանագիր» խմբակցության պատգամավոր Վիլեն Գաբրիելյանի հետ։

–2022-ի հոկտեմբերին ընդունվեցին նաև Ձեր համահեղինակությամբ մշակված փոփոխությունները՝ «Զենքի շրջանառության կարգավորման մասին» օրենքում։ Դրանով կարգավորվում է ՀՀ-ում զենքի ռազմամթերքի շրջանառությունը, և այն ուղղված է քաղաքացիների մարտունակության բարձրացմանը: Տեղ գյուղում միջադեպից հետո գյուղացիները հայտարարում են՝ մեզ զինեք, որ կարողանանք պաշտպանվել: Այս օրենքը նման հնարավորություն տալո՞ւ է:

–Այս օրենքը հնարավորություն տալու է ՀՀ յուրաքանչյուր քաղաքացու, որը սահմանված կարգով կանցնի և կստանա զենքի թույլտվություն, ունենալ զենք։ Զենք ունենալը մի խնդիր է, մեկ այլ խնդիր է այդ զենքին ճիշտ տիրապետելը: Օրենքից բխող 30 ենթաօրենսդրական ակտ պետք է լիներ, որոնքկապահովեին օրենքի կիրարկումը։ Պետք է քննական կարգը լիներ, համապատասխան վայրերը լիցեզավորման հնարավորություն ունենային, որպեսզի այդ քննակարգը ընդունեին: Բազմաթիվ բաներ կան, որոնք չենք հասցրել: Դրանց մեծ մասը մշակվել է, բայց չի ընդունվել։ Ապրիլի 28-ին օրենքը պետք է ուժի մեջ մտներ, բայց հետաձգել ենք և որոշել, որ հունիսի 1-ից վերջնականապես ուժի մեջ կմտնի: 

–Քննարկումների ընթացքում տեսակետ հնչեց, որ այս օրենքը հստակ չի սահմանում, թե ինչ տեսակ զենքի մասին է խոսքը, և արդյո՞ք Տեղի բնակիչներին կտրվի զենք, եթե նրանք համապատասխանեն սահմանված չափանիշներին: 

–Խնդիրը ոչ թե Տեղ գյուղն է, կամ Արմավիրը, կամ Երևանը,խնդիրն այն է, որ ՀՀ քաղաքացիների համար ինքնապաշտպանական միջոցը պետք է ավելի կարգավորված ու հասանելի լինի: Եթե այդ քննական կարգը եղավ, Տեղ գյուղի այն բնակիչները, որոնք կուզենան ունենալ ինքնապաշտպանական միջոց, պետք է գնան, հանձնեն քննություն, ունենան թույլտվություն և ստանան իրենց ինքնապաշտպանական միջոցը: Օրենքը հունիսի 1-ից պետք է ուժի մեջ մտնի: 

–Մինչ մեր խորհրդարանը զենքի մասին օրենքն է քննարկում, Ադրբեջանը Հակարիի կամրջի վրա ապօրինի անցակետ է տեղադրում: Ինչպիսի՞ն է իշխանության արձագանքը տեղի ունեցողին:

–Իմ պատասխանը ոչ մի բանով չի տարբերվելու այն պատասխանից, որ տալիս են վարչապետն ու կառավարությունը: Փորձ է արվում Ղարաբաղի ժողովրդին ենթարկել էթնիկ զտման: Մենք դրա դեմ պայքարում ենք հնարավոր բոլոր միջոցներով: Մենք ամենօրյա ռեժիմով պահանջում ենք, որ Ռուսաստանն այդ հարցը լուծի, նոյեմբերի 9-ի հայտարարության մեջ գրված է այդ պարտավորությունը:

Ամենօրյա ռեժիմով Հայաստանի սահմաններին կատարվում են ահռելի ամրաշինական աշխատանքներ: Ընդ որում՝ ոչ միայն Տեղ գյուղում և Սյունիքի մարզում, այլև Գեղարքունիքի, Տավուշի մարզերում: Այլ հարց է՝ այդ աշխատանքը որքանո՞վ է արդյունավետ կատարվում, եթե ունենում ենք այսպիսի դեպքեր: Բայց այդ դեպքերը միայն մեզնից չեն կախված, մի՛ մոռացեք, որ ունենք հակառակորդ, որը նմանքաղաքականություն է դրսևորում:

–Բայց որի հետ շտապում ենք խաղաղության պայմանագիր ստորագրել: 

–Մենք չենք շտապում խաղաղության պայմանագիր ստորագրել, մենք դա բարձրաձայնել ենք որպես նպատակ, բայց դա չի նշանակում, որ եթե բարձրաձայնել ենք, դա ստացվելու է: Դա կարող է նաև չստացվել, որովհետև դա միայն մեզնից կախված չէ: 

–Դուք մասնակցում եք 44-օրյա պատերազմի հանգամանքներն ուսումնասիրող քննիչ հանձնաժողովի աշխատանքներին։ Ի վերջո, տեղի կունենա՞ վարչապետ-Տոնոյան հրապարակային առերեսումը: 

–Չեմ կարող ասել՝ այդ առերեսումը լինելո՞ւ է, թե՞ ոչ: Առաջարկը հնչել է, այն քննարկելի է, կարծում եմ: 

–Քննիչ հանձնաժողովի աշխատանքն ինչպե՞ս եք գնահատում: Դեռ փաստերի հավաքման փուլում ենք, կարծես: 

–Մեծաքանակ փաստաթղթեր ենք պահանջել ու ստացել։ Հետո այդ փաստաթղթերն ուսումնասիրելիս անհրաժեշտություն է ծագել այլ փաստաթղթեր պահանջելու, մենք պահանջել ենք: Այս փուլն ավարտել ենք, մտել ենք, այսպես կոչված, հարցաքննությունների փուլ: Արդեն Գլխավոր շտաբի գործող պետն է դրանց մասնակցել, նաև ԳՇ նախկին պետն ու նախկին ԱԳ նախարարը: Կարծում եմ՝ առաջիկայում հանձնաժողովի նախագահը որոշակի միջանկյալ հաշվետվությամբ հանդես կգա և կնշի, որ ստացել ենք այսքան թուղթ, ուսումնասիրել ենք այսքանը, հարցաքննվել է այսքան մարդ և այլն: 

–Լրջագույն բացահայտումներ լինելո՞ւ են, ինչի՞ մասին խոսում է վարչապետը:

–Հանձնաժողովի նպատակը բացահայտումներ անելը չէ, այլ 44-օրյա պատերազմի ամբողջ ընթացքն ուսումնասիրելը և այդ ընթացքում մեր բացթողումները հաշվի առնելով մեր անվտանգության համակարգը բարեփոխելը: Մեր անվտանգության համակարգը այսօր էլ ունի բազմաթիվ խնդիրներ:

–Շատերն են կարծում, որ 2018-ին, 2021–ին ձևավորված խորհրդարաններում շարունակվում են նախկին արատավոր երևույթները։ Ընդունո՞ւմ եք, որ ձախողվել եք: 

–Ես կարծում եմ, որ այս երկու խորհրդարաններն էլ 180 աստիճանով տարբերվում են նախորդ բոլոր խորհրդարաններից: Եթե կան երևույթներ, որոնք անընդունելի են, այդ թվում նաև խոսքի, բռնության տեսանկյունից, դա չի նշանակում, որ կարելի է գնահատական տալ ամբողջ Ազգային ժողովին:

–Ընդդիմությունը հայտարարում է, որ իր օրակարգը չի փոխվել, նաև իր հռետորաբանությունից չի հեռացրել հողատու, դավաճան և նմանատիպ այլ որակումներ: Այնուամենայնիվ, տեսնո՞ւմ եք նրանց հետ համագործակցելու հնարավորություն: 

–Մի բան է բառապաշար օգտագործելը, մեկ այլ բան է օրակարգ ունենալը: Ընդդիմության օրակարգը պետք է մեկը լինի՝ հասնել իշխանափոխության և դառնալ իշխանություն՝ իրագործելու համար սեփական ծրագրերը: Մեր ընդդիմության խնդիրը հենց դա է, որ այն չունի բովանդակային, կառուցողական ծրագրեր, այլ Ձեր նշած բառապաշարի մեջ է: Բայց այդ անպտուղ բառապաշարից իրենք էլ են կամաց-կամաց հրաժարվում: Գուցե 1-2 անհատներ մնացել են, որոնք օգտագործում են այդ բառապաշարը, բայց ես հիմա չեմ ուզում մտնել այդ դաշտ և քննարկել, թե ով ում հետ կապ ունի և ով ինչի համար է Ազգային ժողովում հայտնվել: 

–Հաճախ ենք տեսնում, որ իշխանությունը սելեկտիվ արդարադատություն է իրականացնում։ Օրինակ, ընդդիմադիր պատգմավորին անձեռնմխելիությունից զրկում են, ՔՊ–ականին, նույն իրավիճակում, ներում: Դուք այստեղ խնդիր չե՞ք տեսնում։ 

–Բայց ո՞նց է սելեկտիվ գործում: Եթե անձեռնմխելիությունից զրկելու խնդիր է, գլխավոր դատախազն ինչ միջնորդությամբ մտել է խորհրդարան, փաստացի կողմ ենք քվեարկել: Դատախազը չի եկել իշխող ուժից որևէ մեկի վերաբերյալ միջնորդությամբ, եթե կգա, այդ ժամանակ հարցը կքննարկվի,և այդ դեպքում ըստ արդյունքի կարող ենք որոշել՝ կա՞ սելեկտիվություն, թե՞ ոչ: Այս պահին սելեկտիվություն չկա:

–Ընդդիմադիր Մհեր Սահակյանը պատգամավորին հարվածելու համար զրկվեց անձեռնմխելիությունից, բայց երբ Սասուն Միքայելյանը կամ Վահագն Ալեքսանյանն են հարվածում ընդդիմադիր պատգամավորներին, նրանց նկատմամբ նույնը չի կիրառվում:

–Դրանից հետո գլխավոր դատախազ է փոխվել: Ես կարծում եմ, որ ցանկացած բռնության դեպք դատապարտելի է:

–Բացառո՞ւմ եք, որ մինչև հերթական ընտրությունները Հայաստանում իշխանափոխություն լինի։

–Այս ընդդիմության պարագայում Հայաստանում կարող է իշխանափոխություն լինե՞լ: Իշխանափոխություն այնպիսի ընդդիմությամբ կարող է լինել, որը կգա, կխոսի բովանդակությունից, կունենա հստակ օրակարգեր: Այս դեպքում նաև շատ կարևոր է, թե ովքեր են այդ ընդդիմության դերակատարները: