Հարցազրույց ԱԺ «Քաղաքացիական պայմանագիր» խմբակցության պատգամավոր, պաշտպանության նախկին փոխնախարար Գագիկ Մելքոնյանի հետ:

-Դուք բազմիցս ասել եք, որ պետք է հրաժարվել ՀԱՊԿ անվտանգության համակարգից, քանի որ 44-օրյա պատերազմի ընթացքում և դրանից հետո այս կառույցը որևէ հասցեական հայտարարությամբ հանդես չի եկել։ Անգամ Հայաստանի դիմումից հետո հրաժարվեց որևէ աջակցություն ցուցաբերել, այն դեպքում, երբ հարձակում էր կատարվել մեր երկրի ինքնիշխան տարածքի վրա: Այսօր, սակայն մենք Ղազախստան 70 զինվորական ենք ուղարկում: Դուք այստեղ խնդիր չե՞ք տեսնում:

-Եթե ՀԱՊԿ անդամ բոլոր պետությունները մեզ նման պարտաճանաչ լինեն, ապա այդ կառույցը կկայանա, և կկարողանան մեկը մյուսին օգնել: Ես չգիտեմ՝ այդ 70 հոգին ովքեր են, բժիշկնե՞ր են, ա՞յլ մասնագետներ։ Բոլոր դեպքերում, մենք ցանկացել ենք և օգնություն ենք ցուցաբերում ՀԱՊԿ-ում մեր հարևան պետությանը: 

-Այստեղ խնդիր չկա՞: Եթե այս տարի Հայաստանն է նախագահում ՀԱՊԿ-ում, ուրեմն, այսպես թե այնպես, պետք է ընդառաջե՞ր Ղազախստանի դիմումին: 

-Քանի որ մենք ենք նախագահում ՀԱՊԿ-ում, մենք պետք է օրինակ ցույց տանք: Ինձ թվում է, որ այդ օրինակն ենք մենք ցույց տալիս, և եթե իրենք ժամանակին չեն արել, մենք հիմա անում ենք: 

-Ղազախստանում այս ամենն սկսվել է գազի գնի կրկնակի բարձրացման դեմ բողոքից։ Շատերը նշում են, որ ցույցերը վերածվել են բռնապետության դեմ ժողովրդավարական շարժման, և մենք չպետք է խառնվեինք այս գործին: Համամիտ չե՞ք:

-Ոչ, իրենք ասում են, որ գործում են ժողովրդի անվտանգությունը պահպանելու համար, և մենք էլ օգնում ենք, որ ժողովրդի անվտանգությունն ապահովվի: Դա չի նշանակում, որ մերոնք ժողովրդի դեմ են գնացել, ոչ: Իրենք ասում են, որ կան ուժեր, որոնք ժողովրդավարության թշնամի են, ծայրահեղական են: Ղազախստանի նախագահը հայտարարել է, որ ժողովրդի անվտանգությունն ապահովելու համար դիմել է ՀԱՊԿ անդամ պետություններին:

-Եթե հիշում եք, երբ Ադրբեջանի ագրեսիայից հետո Հայաստանը դիմեց ՀԱՊԿ-ին, մեզ ասացին՝ գրավոր դիմում չենք ստացել, գրավոր դիմումից հետո էլ կառույցի որևէ անդամ երկիր չարձագանքեց դրան: Իսկ Ղազախստանի նախագահը բանավոր դիմում էր ներկայացրել, և դա բավարար եղավ, որ ժամերի ընթացքում Նիկոլ Փաշինյանն արձագանքի և զորք ուղարկվի Ղազախստան: Ինչպե՞ս եք սա գնահատում:

-Նիկոլ Փաշինյանը ամեն տեղ էլ այդպես արագ լուծումներ է տալիս: Մենք չենք սպասել, որ գրավոր դիմեն: Եղել է դիմում, մենք աջակցել ենք և մնացած անդամ երկրներին էլ կոչ ենք արել, որ աջակցեն: Իսկ այն ժամանակ, երբ հարցը Հայաստանին էր վերաբերում, իրենք չէին ուզում մեզ օգնել, մահանաներ էին բռնում, թե գրավոր չեք դիմել, 4-րդ հոդվածով չեք դիմել, 2-րդ հոդվածով եք դիմել և այլն: Բայց եթե մարդ ուզում է օգնություն ցույց տալ իր բարեկամ պետությանը, դա չի նշանակում, որ պետք է անպայման գրավոր լինի: Մենք ամեն ինչ հասկանում ենք ու գիտենք՝ ինչն ինչից հետո է:

-Շատերը զուգահեռ են տանում 2018-ի Հայաստանի և այսօրվա Ղազախստանի միջև՝ նշելով, որ ժողովուրդն իր ազատ կամքն արտահայտելու իրավունքն է իրացնում: Այս պարագայում ՀԱՊԿ-ը որևէ իրավունք ունե՞ր Ղազախստանի ներքաղաքական կյանքին խառնվելու: 

-Դուք հիմա համոզվում եք, որ մեր շարժումն ուրիշ էր: 2018-ին ոչ մի հատ խանութ է թալանվել, ոչ մի ապակի է ջարդվել: Պարզապես մեր ժողովուրդը դուրս եկավ փողոց, հավաքվեց և իշխանություններին ասաց՝ գնացեք, բավական է, դուք 20 տարի մեզ կեղեքել եք, կերել եք: Իսկ թե ինչ է կատարվում Ղազախստանում, բոլորս տեսնում ենք: Ես դեռ չեմ հասկանում՝ դա գազի գնի բարձրացմա՞ն, թե՞ այլ բանի հետ է կապված: Իրենք հիմա ասում են՝ արտաքին ուժերը խառնվել են մեր ներքին քաղաքականությանը: Ես չեմ հասկանում, թե արտաքին ուժերը ոնց կարող էին այդպես միանգամից ժողովուրդ հանել փողոց, և այսպիսի վայրագություններ, սպանություններ կատարվեին:

-Բայց այդ երկրի ուժային կառույցները, ոստիկանությունը ևս իրականացնում է բռնություններ: Պաշտոնապես նշվում է 300-ից ավելի վիրավորների, տասնյակ զոհերի մասին:

-Ես համոզված եմ, որ զոհերի ու վիրավորների թիվն ավելի շատ է: Բոլոր երկրներն էլ նման դեպքերում իրական թվերը չեն ցույց տալիս: Եթե դա ժողովրդական շարժում է, որի նպատակը իշխանությանը հեռացնելն է, դա ուրիշ բան է: Եթե հիմա ասում են՝ արտաքին ուժերն են գործում, դա բոլորովին այլ բան է: Բայց մենք՝ որպես ՀԱՊԿ անդամ պետություն, նախագահող պետություն, մեր աջակցությունը ցույց ենք տալիս:

-Հայաստանյան մի շարք հասարակական կազմակերպություններ արդեն հայտարարություն են տարածել և պահանջում են իշխանությունից ձեռնպահ մնալ Ղազախստան զորամիավորում ուղարկելուց: Նրանք պնդում են, որ դրանով վտանգվում է Հայաստանի վարկանիշը, բացի դա, Ղազախստանում ապրող էթնիկ հայերի ճակատագիրն է վտանգվում: Այս ամենը իշխանությունը հաշվարկե՞լ է:

-Այդ հայտարարությունը տարածող ՀԿ–ներից ամեն մեկն իր շահից է ելնում, ուզում է իր վարկանիշը բարձրացնել: Մենք ՀԱՊԿ նախագահող պետություն ենք և պետք է ինչ-որ բան ձեռնարկենք․ թե չէ ամեն մեկն իր պատուհանից նայում է դուրս, ինչ տեսնում է, այդ թեմայով էլ խոսում է: Մեր երկրի համար մենք ենք պատասխանատու, և մենք պետք է մեր երկրի վարկանիշը բարձրացնենք:

Եթե մենք այդ կառույցի ղեկավարն ենք համարվում, ուրեմն, պետք է ցույց տանք, որ կարող ենք գործողություններ կատարել: Երբ իրենք էին նախագահողը, փախան, մտան պատի ծակերը:

-Եթե 2018-ին ցույցերի օրերին Սերժ Սարգսյանը որոշեր դիմել ՀԱՊԿ–ին, այդ հանգամանքն ինչպե՞ս կգնահատեիք:

-Ինչի այն ժամանակ ՀԱՊԿ կա՞ր, որ դիմեր ՀԱՊԿ-ին: Հասկացեք, այս կառույցը թղթային կառույց է, թղթի վրա ստեղծված կառույց է: Մենք խոսում ենք ՆԱՏՕ-ի մասին, ՆԱՏՕ-ն հսկայական զորք և զորամիավորումներ ունի, բայց ՀԱՊԿ-ը նմանատիպ կառույցներ չունի: Ես չեմ հասկանում՝ ինչ է կատարվում Ղազախստանում, ժողովրդական հեղափոխությո՞ւն է, թե՞ ինչ-որ ուժեր ուզում են կործանել այդ երկիրը: Հիմա մեզնից խնդրել են, մենք մեր օգնությունը ցույց ենք տալիս, մենք չենք գնում ժողովրդավարություն ճնշելու: 

-Հատկապես որ, Ձեր բնորոշմամբ, թղթի վրա գրված կառույց է, արդյո՞ք այդ կառույցում մնալու անհրաժեշտություն կա:

-Մենք մի կառույցի մաս պիտի կազմենք։ Հիմա ՆԱՏՕ-ի մաս կարո՞ղ ենք կազմել, իհարկե, ոչ: Երկար տարիներ մենք ՀԱՊԿ-ում ենք, գուցե, հետո փոխվի, վերակառուցվի, ուրիշ խնդիր է, բայց մենք այդ կառույցի մեջ ենք, այդ կառույցի նախագահող պետությունն ենք, և պետք է այդ մասով ինչ-որ քայլեր արվեն: 

-Անգամ եթե այդ կառույցը թղթի վրա՞ է գրված: 

-Անգամ եթե թղթի վրա կառույց է, մենք այդ կառույցի նախագահող պետությունն ենք, պետք է մեր աջակցությունը և մասնակցությունը ցույց տանք, որ որոշ պետություններ իմանան՝ մենք կանք, աջակցում ենք և ղեկավարում ենք այդ կառույցը:

-Տեսակետ կա, որ կշեռքի նժարին է դրված Հայաստանի միջազգային հեղինակությունը, և 2018-ին ժողովրդավարություն ընտրած Հայաստանը նահանջում է:

-Ես այդպես չեմ կարծում, մենք ժողովրդավարության կանոններով գնում ենք առաջ: Դուք անընդհատ փորձում եք տանել նրան, որ ես ասեմ՝ գնում ենք ճնշելու ժողովրդի շարժումը, բայց ոչ։ Դուք մեկ բան պետք է հասկանաք․մենք ՀԱՊԿ ղեկավարն ենք, և երբ տվյալ երկրի նախագահը մեզնից օգնություն է խնդրում, մենք մի բան պիտի անենք։ 

-Պաշտոնական Հայաստանի դիրքորոշումը արդյոք չպե՞տք է լիներ այն, որ չխառնվեր այդ երկրի ներքին գործերին: Մինչև զինվորներ ուղարկելը՝ ունի՞ Հայաստանը մտածելու բան, թե՞ ոչ:

- Բոլորն էլ ունեն մտածելու բան։ Դրա համար մերոնք ոչ թե գնում են մարտական գործողություններ կատարելու, ոչ, մենք գնում ենք, որ ցույց տանք՝ կանգնած ենք մեր բարեկամ երկրի կողքին, որքանով որ բարեկամ է։ Մենք պարտավոր ենք, որովհետև մենք այդ կառույցի ղեկավար պետությունն ենք: 

-Խորհրդարանը արդյո՞ք չպետք է քննարկի այս հարցը:

-Վաղը աշխատանքային օր է, կարծում եմ՝ այս քննարկումն անպայման արվելու է: