Հարցազրույց ԱԺ «Քաղաքացիական պայմանագիր» խմբակցության պատգամավոր Լուսինե Բադալյանի հետ։

–Երկրորդ գումարումն է, որ Դուք խորհրդարանում եք, ու թեպետ առաջինը մնաց անավարտ, իսկ երկրորդը դեռ նոր է սկսվել, մոնիտորինգը ցույց է տալիս, որ խորհրդարանական մեծամասնությունը հիմնականում հաստատում է կառավարության բերած օրինագծերը: Ինչո՞ւ այս պատկերը չի փոխվում։

–Երկու գումարման խորհրդարաններն էլ անցել են ծանր ճանապարհ: Աշխատել են ներքին և արտաքին լարվածության պայմաններում, բայց դրանիցօրենսդիրի աշխատանքը չի տուժել.աշխատել և աշխատում ենք ծանրաբեռնված: Անկախ քաղաքական լարվածությունից ու մարտահրավերներից՝ մեր օրենսդրական գործունեությունը կարելի է շատ բարձր գնահատել:

Ինչ վերաբերում է կառավարության նախագծերին, միանգամայն նորմալ եմ համարում, որ ընդունված օրենքների մեջ դրանք մեծամասնություն են կազմում։Գործադիրը տեսնում է այն օրենսդրական բացերը, որոնք լրացնելը կապահովի իր անխափան աշխատանքը, ուստի, քննարկում ու խորհրդարան է բերում նախագծեր: Միասին աշխատում ենք, հետո ընդունում ենք այդ նախագծերը: Լինում է, որ մերժում ենք ու ուղարկում լրամշակման:

Ազգային ժողովը չի պատրաստվում գործադիր մարմնի հետ մրցակցել: Մե՞նք շատ օրենսդրական նախաձեռնություններ կհեղինակենք, թե՞ գործադիրը, կարևոր չէ, կարևորը արդյունավետ աշխատանքն է:

–Հասկանալի է, բայց խորհրդարանական կառավարմամբ երկրում հարաբերակցությունը խորհրդարանի օգտին չէ: Տպավորություն է՝ խորհրդարանը պասիվ է, սպասում է՝ ինչ նախագծեր կբերի կառավարությունը, որ դրանք դակի:

–Բոլոր ժամանակներում էլ կառավարությունը, գործադիր մարմինն է նախաձեռնող եղել: Եթե համեմատենք 7-րդ և նախորդ գումարումների աշխատանքը, կտեսնեք, որ կառավարության ընդունած նախագծերը անհամեմատ ավելի շատ են։ Տարբերությունը ահռելի է:

Այնպես չէ, որ օրենսդիրը բան չի անում, կառավարությունը բերում է օրենքը, և մենք ուղղակի հաստատում ենք: Ո՛չ: Գործնականում իրենք են տեսնում խնդիրը, դրա համար էլ իրենք ավելի շատ նախագծեր են բերում:

–7-րդ գումարման Ազգային ժողովում խորհրդարանական ընդդիմության հետ աշխատանքն ստացվում էր, ինչը չի կարելի ասել այս գումարման համար: Այս դեպքում տեսնում ենք փոխադարձ վիրավորանք, մեղադրանք, ծեծկռտուք: Ինչո՞ւ է այդպես:

–Ընդդիմությունն ինքը պետք է որոշի՝ ներգրավվել խորհրդարանական աշխատանքներում, թե ոչ։ Մենք բազմիցս առաջարկություններ արել ենք: Հանրային ելույթներով ու շատ տարբերակներով իշխանությունը առաջարկում է համագործակցել հանուն Հայաստանի Հանրապետության: Չմասնակցելը ընդդիմության որոշումն է, և այդտեղ մենք որևէ մեկնաբանություն տալու անհրաժեշտություն չունենք:

Ի վերջո, օրենքներն ընդունվում են ոչ թե իշխանության, այլ Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիների կյանքը հեշտացնելու, նրանց գործունեությունը բարելավելու համար: Մենք տեսնում ենք, որ ընդդիմությունը, նույնիսկ երբ հասկանում է, որ որևէ օրենք լավն է, շարունակում է դեմ քվեարկել կամ ընդհանրապես քվեարկությանը չմասնակցել: Լավագույն դեպքում ձեռնպահ է քվեարկում:

Հուսով եմ՝ կգա ժամանակը, երբ ընդդիմությունը կտարանջատի՝ որտեղ է դիմադրում իշխանությանը, որտեղ է առաջ տանում պետական շահը:

–Իսկ իշխանությունըընդդիմության հեղինակածնախագծերն ընդունելու խնդիր ունի՞։ Դրանք, որպես կանոն, մերժվում են։

–Բացարձակ նման խնդիր իշխանությունը չունի: Մենք այդ թեմայի շուրջ քննարկումներ ունեցել ենք նաև 7-րդ գումարման Ազգային ժողովում: Եթե օրենքները բերվում են նույն սկզբունքով, այսինքն, որևէ խնդիր լուծելու համար, իշխանությունը դրանք մերժել չի կարող:

Բայց երբ օրենքների նախագծերը բերվում են ի հեճուկս իշխանության, այսինքն՝ օրենքների, հայտարարությունների նախագծերի մեջ լինում են հատուկ կետեր, ներքաղաքական անընդունելի ձևակերպումներ, ինչպե՞ս ընդունել: Դիցուք, ամենավերջին օրենքը, երբ առաջարկվում էր նվազագույն աշխատավարձը բարձրացնել մինչև 100 հազար դրամ՝ առանց հաշվի առնելու՝ ունի՞ պետությունը այդքան հնարավորություն, թե՞ ոչ: Նրանց նպատակն էր հանրությանը հասցնել, որ տեսեք՝ մենք ուզում էինք ձեր աշխատավարձը բարձրացնել, բայց իշխանությունը չընդունեց:

Եթե բերվեն ընդունելի նախաձեռնություններ, ու առողջ մրցակցության արդյունքում ընդդիմությունը և իշխանությունը կարողանան երկրում լուծել մի շարք հարցեր, ապա իշխանությունը բացարձակապես որևէ խնդիր չի տեսնում: Ավելին, իշխանությունը կխրախուսի:

–Դուք ակնարկում եք, որ ընդդիմությունը պոպուլիստակա՞ն նախագծեր է ներկայացնում:

–Համենայն դեպս, մինչ այս պահը տպավորությունն այդպիսին է: Եթե կհիշեք, 7-րդ գումարման Ազգային ժողովում նույնպես պակաս լարված չէին հարաբերությունները, բայց այդ խորհրդարանը ընդդիմության բազմաթիվ օրենքներ է ընդունել:

Նույնը կարող է լինել նաև այս խորհրդարանում, եթենպատակը հանրության տրամադրությունը փչացնելը և իշխանության դեմ տրամադրելը չլինի:

–Առաջիկայում Ազգային ժողովը պետք է ընտրի երկրի նախագահ։ Խորհրդարանի ընդդիմադիր խմբակցությունները հայտարարել են, որ չեն մասնակցելու ընտրություններին՝ գործընթացը չլեգիտիմացնելու համար: Ինչպե՞ս եք վերաբերում սրան:

–Սպասվում է սովորական գործընթաց․ նախագահը տվել է հրաժարական, և Հայաստանի Հանրապետությունը պիտի ունենա նախագահ: Որքան էլ փորձ արվի շահարկել ստեղծված վիճակը և փորձության շղարշի ներքո ներկայացնել, միևնույն է, բոլոր ընթացակարգերով, որևէ օրենք չխախտելով՝ Ազգային ժողովը կընտրի ՀՀ նախագահ՝ անկախ նրանից՝ ընդդիմությունը կմասնակցի՞, թե՞ ոչ, թեկնածու կառաջադրի՞, թե՞ ոչ: «Քաղաքացիական պայմանագիր» կուսակցություննարդեն պաշտոնապես ներկայացրել է իր թեկնածուին և, կարծում եմ՝ առանձնապես մեծ խնդիրներ չեն լինի:

–Քաղաքական դիսկոմֆորտ չե՞ք զգա, եթե ՀՀ նախագահը ընտրված լինի միայն մեկ ուժի կողմից:

–Քանի որ ընդդիմություն–իշխանություն հարաբերությունները ինչ–ինչ պատճառներով տարբերվում են դասական քաղաքական համագործակցությունից ու շատ հեռու է դրանից, խրոնիկ քաղաքական դիսկոմֆորտ ունենք թե՛ մենք, թե՛, վստահ եմ, իրենք:

Միայն կառուցողական դաշտ գալուց հետո կարելի է դիսկոմֆորտը վերացնել: Այլ ճանապարհ ես չեմ տեսնում: Ի վերջո, երկիրը պետք է ունենա նախագահ, և մենք բավականին ճիշտ ընտրություն ենք կատարել:Ընդդիմության չմասնակցելը որևէ բան չի փոխում: Այդ քայլն ընդամենը խնդրից խուսափել է նշանակում:

–«Հայաստան» և «Պատիվ ունեմ» խմբակցությունները հայտարարել են, որ իշխանությունը թեկնածու առաջադրելիս առաջնորդվել է նեղ թիմային շահերով: Հնարավո՞ր չէր այս հարցում գոնե մեկ միասնական թեկնածու առաջադրել, որը կլիներ ընդունելի ընդդիմության և իշխանության համար։

–Առանձնացնեմ երկու բաղադրիչ։ Երբ մենք խոսում ենք, այսպես կոչված, նեղ թիմային շահերից, պետք է ասեմ, որ մեր թեկնածուն բացարձակապես նեղ թիմի անդամ չէ։ Իրենց ասածն ակտուալ կլիներ, եթե մենք նեղ թիմից ընտրած լինեինք թեկնածու: Մենք հնարավորինս չեզոք և թիմից դուրս մարդու ենք ընտրել՝ հաշվի առնելով նրա հնարավորությունները, գիտելիքները, փորձը, կերպարը: Սա նեղ թիմային ընտրություն չէ:

Ինչ վերաբերում է ընդդիմության մասնակցությանը, նրանք ունեն նախագահի իրենց թեկնածուին ներկայացնելու իրավասություն։ Մենք պատրաստ ենք քննարկել: Ընդդիմությունն ինքը չի թողնում համագործակցության եզրեր: Նրանց համար խնդիրը ոչ թե ամբողջությամբ հարցը լուծելն է, այլ սեփական քաղաքական ամբիցիաներն առաջ տանելը: Այս դեպքում,Դուք էլ եք հասկանում, որ իրատեսական չէ միասնական թեկնածուով հանդես գալը: